دیوارهای سبز به‌عنوان یک ویژگی ثابت و منظم در پروژه‌های معماری بکار برده می‌شوند. زمانی که از green wall در داخل ساختمان استفاده می‌شود، دسترسی به نور طبیعی امکان‌پذیر نمی‌باشد، لذا این سؤال مطرح می‌شود که بدون نور چه اتفاقی می افتد؟
گیاهان موجودات زنده‌ای هستند که برای زنده ماندن به آب، دی‌اکسید کربن و نور نیاز دارند. نیازی نیست که نگران تولید دی‌اکسید کربن برای گیاهان باشیم زیرا آن‌ها خودشان می‌توانند دی‌اکسید کربن موجود در هوا را بگیرند اما باید زمان مناسب آبیاری گیاه برای زنده ماندن را به خاطر داشته باشیم. ایجاد روشنایی و نور مناسب برای زنده ماندن گیاه در محیط‌های داخلی نیز، یک موضوع ضروری است که باید موردتوجه قرار گیرد. نور مواد غذایی لازم برای رشد گیاه را تأمین می‌کند. گیاهان بدون نور کافی ضعیف می‌شوند، رنگ خود را از دست می‌دهند و رشد آن‌ها متوقف خواهد شد. همان‌طوری که می‌دانیم گیاهان ناسالم جذاب نیستند. با یادگیری مفاهیم مربوط به نورپردازی دیوار سبز می‌توانید اطمینان داشته باشید که دیوار شما همانند یک جنگل جذاب به نظر می‌رسد.
نورپردازی اهمیت ویژه‌ای در زیباتر دیده شدن دیوار سبز دارد. در مناطقی که نور طبیعی وجود ندارد به‌ویژه در داخل ساختمان، ضروری است که نور و طیف رنگی مناسب برای رشد گیاهان را به‌صورت مصنوعی در گرین وال ایجاد کنیم. چراغ‌های LED برای تأمین نور باغبانی، به‌ویژه در فصل رشد میوه‌ها و سبزیجات، مورداستفاده قرار می‌گیرند در چنین شرایطی استفاده از نور سفید مشکل‌ساز نخواهد بود. طیف رنگی نور چراغ‌های LED برای رشد بهینه طراحی‌شده است. دیوار سبز به‌عنوان یک نمای تزیینی در داخل ساختمان استفاده می‌شود، بنابراین زمانی که به یک طیف نور گسترده برای جذاب‌تر جلوه دادن گرین وال نیاز باشد، باید به شیوه‌ای متفاوت رفتار کرد. سرفصل‌های بیان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- نوع نور مورد استفاده برای گرین وال
- شدت نور مورد نیاز برای نورپردازی green wall
- کیفیت نور موردنیاز برای رشد گیاه در گرین وال
- انتخاب لامپ‌هایی با نور مناسب برای دیوار سبز
نوع نور مورداستفاده برای گرین وال
نور نامناسب، شایع‌ترین علت از بین رفتن green wall است. کمبود نور منجر به تولید گیاه ناسالم خواهد شد زیرا با کمبود نور آب توسط گیاه جذب نمی‌شود. ازآنجایی‌که گیاه بدون نور، نوشیدن را متوقف می‌کند لذا آب اضافی در خاک جمع شده و محیط سمی ایجاد می‌کند. این خاک مرطوب رشد گیاهان را کاهش داده و باعث پوسیدگی ریشه می‌شود. همچنین این محیط برای رشد حشرات و کپک‌ها بسیار حاصلخیز می‌باشد که می‌تواند مشکلات بیشتری را در آینده ایجاد کند.
ازآنجایی‌که نورپردازی ناکافی می‌تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد بنابراین برای اینکه دیوار سبز را به‌درستی نورپردازی کنیم باید در مورد انواع مختلف نور، چگونگی شدت نور، کیفیت نور و نحوه انتخاب لامپ‌های مناسب اطلاعاتی را جمع‌آوری کنیم.
نور نامناسب، شایع‌ترین علت از بین رفتن green wall است، بنابراین برای اینکه دیوار سبز را به‌درستی نورپردازی کنیم باید در مورد انواع مختلف نور، چگونگی شدت نور، کیفیت نور و نحوه انتخاب لامپ‌های مناسب اطلاعاتی را جمع‌آوری کنیم.
نور طیف گسترده‌ای از امواج الکترومغناطیسی است که شامل اشعه‌های الکترومغناطیسی نظیر اشعه ایکس و ماکروویو می‌باشد. آنچه به‌عنوان نور ارجاع داده می‌شود بخشی از امواج است که توسط چشم انسان قابل‌مشاهده است و طول‌موج آن در محدوده 400 تا 700 نانومتر است.
نور سفیدی که از خورشید و لامپ ها ساطع می شود و به‌وسیله چشم انسان قابل‌مشاهده است ترکیبی از رنگ‌های مختلف، یعنی رنگ‌های اصلی سبز، آبی و قرمز می‌باشد. فتوسنتز به جذب نور آبی و قرمز توسط رنگ‌دانه‌های کلروفیل در برگ گیاهان بستگی دارد(به این دلیل است که گل گیاهان قرمز و یا آبی‌رنگ است). گیاهان سبز به نظر می‌رسند زیرا نور سبز را جذب نمی‌کنند اما نور سبز از برگ‌ها و چشمان ما بازتاب می‌شود. انرژی هر رنگ با طول‌موج آن رابطه عکس دارد. امواجی با طول‌موج کوتاه مثل امواج ماوراءبنفش، انرژی بسیار زیادی دارند. این انرژی به پوست و چشم انسان آسیب می‌رساند.
امواجی با طول‌موج بلند و انرژی کمتر مربوط به اشعه مادون‌قرمز می‌باشد که با رنگ‌های قرمز و نارنجی ظاهر می‌شوند. این امواج گرمای زیادی تولید می‌کنند و موجب گرم شدن پوست و آفتاب‌سوختگی در انسان می‌شود. گیاهان نیز به‌وسیله گرمای بیش‌ازحد مادون‌قرمز و اشعه ماوراءبنفش، آسیب می‌بینند. گیاهان با دریافت نور زیاد می‌توانند خشک شوند، نقاط رشد بیشتری تولید کنند، به دلیل تخریب کلروفیل سفید شوند و یا نشانه‌های دیگری در آن‌ها ظاهر شود. بااین‌حال خطر اشعه مادون‌قرمز و ماوراءبنفش با روشنایی‌های مصنوعی در داخل خانه، حداقل خواهد بود.
شدت نور مورد نیاز برای نورپردازی green wall
به مقدار نور یا میزان روشنایی که توسط منبع نور منتشر می‌شود شدت نور می‌گویند. در واقع میزان نور تابیده‌شده به یک سطح یا میزان روشنایی سطح، شدت نور را نشان می‌دهد که معمولاً با واحد لوکس یا کاندلا اندازه‌گیری می‌شود. شدت نور به‌وسیله دستگاه نورسنج قابل‌اندازه‌گیری می‌باشد که درون کتابچه‌های راهنما میزان شدت نور موردنیاز برای هر نوع گیاه وجود دارد. چشم انسان نمی‌تواند میزان شدت نور را با دقت تخمین بزند بنابراین برای محاسبه شدت نور باید یک دستگاه نورسنج تهیه کنید.
اگرچه می‌توان برای اندازه‌گیری شدت نور موردنیاز برای green wall از نورسنج استفاده کنیم اما این ابزارها اطلاعاتی در مورد نحوه پاسخ گیاه به این میزان نور نخواهند داد.
تولید نور زیاد در محیط داخلی ساختمان بسیار دشوار است، اما گیاهان به نور بیشتر، بهتر پاسخ می‌دهند و نرخ رشد آن‌ها به افزایش سطح نور بستگی دارد. گیاهان می‌توانند با شدت نوری برابر 500 لوکس زندگی کنند اما این مقدار، حداقل میزان نور موردنیاز برای بقای آن‌ها می‌باشد و برای زنده ماندن آن‌ها باید نور بیشتری تولید شود. برای افزایش میزان شدت نور باید تعداد وسایل نوری یا تعداد لامپ‌ها را افزایش دهید. از نور زیاد نترسید.
ممکن است نورسنج، شدت نوری برابر با نور روز را به شما گزارش دهد اما بدانید که بیشتر گیاهان گرمسیری خانگی با نور مستقیم می‌میرند، لذا نباید بیش‌ازحد نگران باشید. نور خورشید دارای طیف وسیع‌تری از نور، من جمله مادون‌قرمز و ماوراءبنفش می‌باشد که می‌تواند به گیاه آسیب برساند ، اما نورپردازی داخلی برای گرین وال، نمی‌تواند طیف وسیعی از نور را ایجاد کند. چیزی که در دفترچه‌های نورسنج نوشته نمی‌شود این است که روشنایی، پیچیده‌تر از شدت نور نوشته‌شده بروی دستگاه نورسنج است.
کیفیت نور موردنیاز برای رشد گیاه در گرین وال
کیفیت نور برای رشد گیاه ضروری است. همان‌طور که در بخش‌های قبل بیان شد گیاهان برای انجام عمل فتوسنتز به نور قرمز و آبی نیاز دارند لذا فهمیدن اینکه چراغ‌های سبز، آبی و قرمز در یک منبع نور، به چه صورت باید تقسیم شوند، بسیار مهم می‌باشد. گیاهان مختلف در ساعت‌های مختلف روز به نور نیاز دارند. نمی‌توان با روشن نگه‌داشتن لامپ‌هایی با نور ضعیف‌تر در ساعات بیشتری از روز میزان نور موردنیاز برای رشد گیاه را تأمین کرد. بسیاری از فرایندها مثل گل دادن گیاه، با مدت‌زمان میزان نور دریافتی گیاه در روز تنظیم می‌شوند.
سلامت گیاهان با 12 تا 20 ساعت نور تضمین خواهد بود و معمولاً با 24 ساعت نور در هفت روز هفته سالم نخواهند ماند. بیشتر گیاهان حداقل در چند ساعت از شبانه‌روز به تاریکی نیاز دارند.
نوری که توسط چشم انسان دیده می‌شود در طیف رنگی سبز و زرد می‌باشد لذا برای محاسبه کیفیت نور بیشتر به این طیف‌ها توجه می‌شود و مشارکت نور قرمز و آبی کاهش می‌یابد، در این صورت میزان شدت نور به‌طور خاص به دید انسان مربوط می‌شود و لزوماً به نور گیاهان ارتباط ندارد. اما نوردیده شده توسط گیاهان به عمل فتوسنتز بستگی دارد که با جذب نور توسط رنگ‌دانه‌های کلروفیل در برگ گیاهان انجام می‌شود. با اندازه‌گیری میزان فتوسنتز در طول‌موج‌های مختلف می‌توان دریافت که بهترین رنگ‌ها برای رشد گیاهان کدم‌اند. نورهایی با طیف رنگی آبی و قرمز تأثیر مثبتی بر فتوسنتز می‌گذارند لذا گیاهان به جذب این نورها تکیه می‌کنند. طول‌موج‌های آبی و قرمز برای تولید فتوسنتز، کلروفیل و درنهایت رشد گیاه بسیار حیاتی می‌باشند. علم سنتی بیان می‌کند که گیاهان غیر گل‌دار نور آبی را ترجیح می‌دهند زیرا که سبب رشد برگ‌های آن می‌شوند و گیاهان گل‌دار نور قرمز را ترجیح می‌دهند و با جذب نور قرمز شکوفه و گل می‌دهند.
درک چشم انسان از روشنایی، پاسخی معکوس به فتوسنتز گیاهان است. آنچه انسان به‌عنوان کیفیت نور درک می‌کند با میزان نوری که برای زنده ماندن گیاه لازم است، متفاوت می‌باشد. برای نشان دادن این نکته، سه لامپ سبز، آبی و قرمز را در نظر بگیرید که تعداد انرژی نوری هرکدام برابر است. میزان شدت نور چراغ‌های قرمز و آبی از چراغ‌های سبز کمتر است زیرا ادراک بصری انسان در طیف آبی و قرمز کمتر و برای طیف سبز بالاتر است. بنابراین با تکیه بر این درک بصری لامپ سبز را برای دیوار سبز نصب می‌کنیم درصورتی‌که این برخلاف نیاز گیاهان است. نور مناسب برای رشد گیاهان را نمی‌توان با توجه به استانداردهایی مشابه نور قابل‌مشاهده توسط انسان اندازه‌گیری کرد، بنابراین چگونه می‌توان روشنایی مناسب برای گیاه را اندازه گیری کرد؟
گیاهان مختلف در ساعت‌های مختلف روز به نور نیاز دارند. نمی‌توان با روشن نگه‌داشتن لامپ‌هایی با نور ضعیف‌تر در ساعات بیشتری از روز میزان نور موردنیاز برای رشد گیاه را تأمین کرد.
گیاه شناسان، نوری با طول‌موج 400 تا 700 نانومتر را، به‌عنوان تابش فعال فتوسنتزی تعریف کرده‌اند. این طول‌موج برای سلامتی گیاهان مهم است. برای اندازه‌گیری صحیح کیفیت نور موردنیاز برای گیاهان باید از یک نورسنج کمک گرفت تا بتوان میزان کیفیت نور موردنیاز برای تابش فعال فتوسنتزی را اندازه‌گیری کرد.
یک مثال ساده موضوع کیفیت نور موردنیاز برای دیوار سبز را روشن‌تر بیان می‌کند. زمانی که بارندگی شدید رخ دهد اما فقط 1 دقیقه طول بکشد گیاهان آب کافی دریافت نمی‌کنند، درحالی‌که اگر این بارندگی تمام‌روز ادامه داشته باشد گیاهان سیراب می‌شوند، بنابراین مجموع بارندگی 24 ساعته، اندازه‌گیری دقیق‌تری از مقدار واقعی آب موردنیاز برای گیاه خواهد داشت. در مورد اندازه‌گیری کیفیت نور نیز می‌توان گفت که مقدار انباشت نور با یکپارچه‌سازی نور روزانه اندازه‌گیری می‌شود.
انتخاب لامپ‌هایی با نور مناسب برای دیوار سبز
لامپ با نور مناسب لامپی است که نوری با شدت و کیفیت مناسب را ارائه دهد. بعضی از لامپ‌ها مانند هالوژن برای گیاهان مناسب نمی‌باشند زیرا نور قرمز و مادون‌قرمز زیادی را منتشر می‌کنند. گیاهان به چراغ‌هایی با طیف آبی و قرمز نیاز دارند تا بتوانند عمل فتوسنتز را انجام دهند، بنابراین باید از لامپ‌هایی در دیوار سبز استفاده کنید که طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها را در خود داشته باشد. بعضی از لامپ‌های فلورسانت، متال هالید و چراغ‌های LED برای استفاده در گرین وال بسیار عالی می‌باشد لذا باید انتخاب درستی داشته باشید.
بنابراین این نکته باید موردتوجه قرار گیرد که چه نوری برای گیاه مناسب می‌باشد، اگرچه اغلب مردم به دنبال لامپ‌هایی هستند تا دیوار سبز را جذاب‌تر کند.
داشتن درک درستی از طیف رنگی لامپ‌ها، می‌تواند در انتخاب طیف مناسب برای گیاه، بسیار کمک‌کننده باشد. توصیه می‌شود که از لامپ‌های سفید و متال هالید استفاده شود زیرا برای اکثر پروژه‌های دیوار سبز مناسب بوده‌اند. باید توجه داشت که هر لامپ امتیاز خاصی در مصرف انرژی، میزان نور خروجی، دمای نور و شاخص رنگی نور دارد. ازآنجایی‌که می‌خواهید گیاهان جذاب دیده شوند و رنگ‌های طبیعی خود را به نمایش بگذارند، بنابراین شاخص رنگی نور مهم است.
رنگ مربوط به طول‌موج نور است اما رنگ به دما نیز بستگی دارد، همان‌طوری که با داغ شدن جسم، نور از آن ساطع می‌شود(مثل لامپ‌های رشته‌ای). یک جسم گرم قرمزرنگ ظاهر می‌شود درحالی‌که جسم داغ‌تر رنگ آبی را منتشر خواهد کرد. زمانی که جسمی به دمای طیف رنگی سفید داغ برسد تشعشعات آن در سراسر طیف تابش قابل‌مشاهده است و نور سفید ظاهر می‌شود. رنگ سبز توانایی گیاه برای رشد را افزایش می‌دهد. رنگ آبی برای رشد برگ و ساقه مفید است و رنگ قرمز و نارنجی سبب رشد گل می‌شوند. نور خورشید به‌طور طبیعی طیف کاملی از نور را فراهم می‌کند اما برای گیاهانی که بروی گرین وال و در محیط داخلی ساختمان کاشته شده‌اند باید با نور مصنوعی، طیف رنگی مناسب را تولید کرد، بنابراین برای درک روشنایی باید هر نوع لامپ و خصوصیات آن را موردبررسی قرار داد.
هدف اصلی نورپردازی دیوار سبز در محیط داخلی ساختمان این است که نوری با طیف رنگی مناسب برای عمل فتوسنتز گیاهان ایجاد کرد تا درصورتی‌که نور طبیعی در دسترس نبود بتوان از نور مصنوعی برای رشد گیاهان دیوار سبز استفاده کرد. چگونگی اندازه‌گیری شدت نور، کیفیت نور و نحوه‌ی انتخاب لامپ‌های مناسب برای نصب بروی گرین وال، از مفاهیم پایه در نورپردازی green wall می باشند.
نظر دهید.