باغهایی که روی بام خانهها پرورش داده میشوند Roof Garden نامیده میشوند که امروزه بسیار مورد استقبال قرارگرفتهاند. روف گاردن در زمستان همچون یک عایق عمل کرده و مانع از اتلاف انرژی میشود و در تابستان نیز خانه را خنک نگه میدارد و با عطری که در فضا ایجاد میکند پروانهها و دیگر پرندهها را بهسوی خود جذب میکند. روف گاردن به کاهش مصرف انرژی کمک کرده و اثر جزیره گرمایی شهری را کاهش میدهد. با جمعآوری اطلاعاتی نظیر نوع گیاه، جنس خاک و میزان آبیاری گیاه و همینطور نحوهی اجرای این پروژه میتوانید آن را بروی بام منزلتان پیادهسازی کنید.
پرورش گیاه در پشتبام کار مشکلی است زیرا گیاهان در برابر گرما، سرما، باد و خشکسالی آسیبپذیر بوده و از طرفی سقف خانهها نیز نمیتواند وزن زیاد گیاهان را تحمل کنند بنابراین بهناچار باید گیاهان را در چند سانتیمتر خاک پرورش داد. گیاهانی که بهطور طبیعی در صخرهها، کوه ها و دیگر مکانها رشد میکنند برای روف گاردن بسیار مناسب میباشند. برخی ازاینگونههای گیاهی، زیبایی خیرهکنندهای داشته و برخی نیز عجیبوغریب هستند. برخی از گونههای گیاهی خوراکی نیز برای روف گاردن قابلاستفاده میباشند. بهطورکلی شرایط اقلیمی و آب و هوایی در انتخاب گونههای گیاهی دخیل خواهد بود. برای اینکه گیاه بتواند زنده بماند و رشد کند باید در برابر تغییرات آب و هوایی مقاوم باشد. گیاهان شاداب گیاهانی هستند که مدتزمان زیادی میتوانند آب را در بافتهای خود ذخیره کنند، گیاهانی نظیر گل ناز و گیاهان خانواده کراکسولاسیا ازایندست میباشند. گیاهان روف گاردن به چهار دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتاند از: ساکولنت ها، چمنها، گلهای وحشی و گیاهان معطر.
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله خلاصهای از این چهار دسته گیاهی را بیان میکند.
- ساکولنت های قابلاستفاده در روف گاردن
- از چه نوع چمنی در Roof Garden استفاده میشود؟
- انواع گلهای وحشی قابلاستفاده در روف گاردن
- آیا میتوان از گیاهان معطر در Roof Garden استفاده کرد؟
- سایر گونههای گیاهی قابل استفاده برای Roof Garden
ساکولنت های قابلاستفاده در روف گاردن
پشتبامی که سازه آن توان تحمل وزن زیادی را نداشته باشد فقط امکان ساخت روف گاردن مسطح بروی آن ممکن خواهد بود. در این نوع روف گاردن لایههای زیرین از مواد معدنی خاصی تشکیلشدهاند که مواد مغذی آنها برای رشد گیاه کم بوده و عمق لایههای آن نیز زیاد نمیباشد. گیاهی که برای روف گاردن مسطح مناسب است ساکولنت ها هستند که ساقههای کوچکی داشته و تقریباً میتوانند بدون آبوخاک رشد کنند. بنابراین در Roof Garden مسطح میتوان ازاین گونه گیاهی استفاده کرد. ساکولنت ها در رنگهای مختلفی موجود هستند که به کمک آنها میتوان روف گاردن زیبایی را طراحی کرد. یکی از گونههای ساکولنت ها، گل ناز میباشد که به گل صخرهای نیز معروف است زیرا میتواند از دل سنگها بیرون زده و شکوفه دهد. صدها تنوع از گل ناز وجود دارد که در شیار صخرههای سراسر جهان رشد کردهاند و میتوانند در روف گاردن ها نیز مورداستفاده قرار گیرند. با انواع مختلفی از رنگهای مجزای این گیاه میتوانید یک تصویر زیبا را روی سقف خود نقاشی کنید.
گیاهی که برای روف گاردن مسطح مناسب میباشد ساکولنت ها هستند که ساقههای کوچکی داشته و تقریباً میتوانند بدون آبوخاک رشد کنند. گل ناز گونه ای از ساکولنت ها می باشد.
گیاهان همیشهسبز از دیگر گونههای ساکولنت ها هستند که بروی بامها قابل رشد میباشند. این گونهها نیز همانند گل ناز در زمین ریشه زده و در رنگهای مختلف موجود میباشند. دلوسپرما نوع دیگری از ساکولنت میباشد که همانند گل آفتابگردان گسترش مییابد و در فصل رشد شکوفا میشود. این گل در رنگهای زرد، سفید، قرمز و بنفش موجود میباشد که با قرارگیری در سایه، رنگ آنها محو میشود. گل آئونیوم یک تنوعی از گلهای خانگی است که بهعنوان یک درختچه کوچک شناختهشده و معمولاً کمتر از 60 سانتیمتر قد دارد. این گونه گیاهی همانند سایر گونههای ساکولنت بروی زمین گسترش نمییابد اما میتوانید به کمک آن یک تغییر کوچکی را در Roof Garden ایجاد کنید. این گل به رنگ بنفش مایل به سیاه میباشد.
از چه نوع چمنی در Roof Garden استفاده میشود؟
نوع دیگری از گیاهان که در روف گاردن مسطح قابلاستفاده میباشند انواع چمنها هستند. اکثر چمنهایی که روی سقف زندگی میکنند در فصل تابستان از بین میروند مگر اینکه مدام آبیاری شوند. بااینحال تعداد کمی از چمنها نیز وجود دارند که میتوانند شرایط نامناسب را تحمل کنند. صادقانه بگوییم اکثر چمنهایی که در روف گاردن استفاده میشوند جزء گونههای گیاهی محسوب نشده و بهطور دقیقتر چمن گیاه مانند نامیده میشوند. چمنها نیز همانند ساکولنت ها برای پوشش بسیاری از قلمروها مفید هستند و زمانی که با ساکولنت ها ترکیب شوند کنتراست دلپذیری را ایجاد میکنند. بسیاری از بذرهای آن خودشان در باغ ذخیره میشوند و یک چشمانداز زیبایی را در بام ساختمان ایجاد میکنند.
آرمریا یا چمن هلندی که به عود قرمز نیز معروف است همانند سایر چمنها در علفزار رشد نمیکند اما شاخ و برگی شبیه درختان دارد و همانند چمنها انبوهی از سبزهها را بهطور منظم پدیدار میکند. این نوع از چمنها در صخرهها و ریگهای روان رشد میکنند لذا بهخوبی با شرایط پشتبامها سازگارمی باشند. گونههای دریایی آن برخلاف سایر چمنها در فصل تابستان نیز گل میدهند.گلهای چمن آرمریا به رنگ بنفش و صورتی است.
نوع دیگری از چمنها Carex nigra نامیده میشوند که به لحاظ فنی بهعنوان جگن(گیاهان آبزی) شناخته میشوند. این گونهها اغلب در سقفها زندگی میکنند زیرا نسبت به سایر گیاهان و چمنها به خاک کمتری برای رشد نیاز دارند.
انواع گلهای وحشی قابلاستفاده در روف گاردن
نوع دیگری از Roof Garden، که دارای پوشش گیاهی با ریشههای نسبتاً عمیق است، روف گاردن نیمه عمیق یا نیمه انبوه نامیده میشود. در روف گاردن نیمه انبوه به این دلیل که لایههای ضخیمتری بروی سقف قرار میگیرد از تنوع گیاهی زیادی میتوان بهره برد و از طرفی وزن بیشتری نیز به ساختمان وارد میشود. گلهای وحشی نسبت به سایر گونههای ذکرشده تا به اینجا، به خاک عمیقتری برای رشد نیاز دارند. با پرورش محوطه کاشت میتوان این گونهها را در نقاط مختلف پرورش داد تا تپههای کوچکی از گلهای وحشی ایجاد شود. ازآنجاییکه این گلها بلند هستند بنابراین باید در مکانهای مناسبی از سقف مورداستفاده قرار گیرند.
مینای دائم، گیاهی زینتی از جنس Aster است که گیاه بومی کوههای اروپا میباشد، بنابراین با شرایط آب و هوایی سخت و خاک سبک غریبه نیست. بااینوجود افشانههای درخشانی از گلهای بنفش با دکمههای زردرنگی در مرکز تولید میکند که انبوهی از پروانهها را به سمت خود جذب میکند. این گیاه 15 تا 30 سانتیمتر رشد میکند و رنگ شکوفههای آن صورتی، بنفش، سیاهوسفید و یا سفید میباشد و معمولاً در اواخر بهار و اوایل تابستان گل میدهد.
Achillea millefolium که عموماً با نام بومادران شناخته میشود از دیگر گلهای وحشی است که شبیه ستارهها بهمانند یک پوشش زمینی در سراسر سطح سقف گسترش مییابد. این گیاه علفی پایا بهاندازه 20 تا 90 سانتیمتر قد کشیده و گستردگی بین 10 تا 50 سانتیمتر دارد. رشد کامل این گیاه 2 تا 5 سال زمان میبرد. برگهای این گیاه سرخس مانند و کرکی میباشد و گلهای آن سفید، کوچک و بسیار معطر میباشد. ساقههای بلند این گل با کلاهک پوشانده شده و مقعری شکل است و پوشش گیاهی مناسبی برای فرود پروانهها میباشد. گلهای بومادران منبع تغذیه مهمی برای حشرات و زنبورها به شمار میآیند.
آیا میتوان از گیاهان معطر در Roof Garden استفاده کرد؟
بام ساختمانها میتواند به یک باغ پر از گل و گیاه تبدیل شود. بسیاری از گیاهان معطر در مکانهای خشک و صخرهای رشد میکنند بنابراین برای Roof Garden بسیار مناسب میباشند. گونههای ذکرشده در این بخش رشد کمی داشته و بهطور گسترده پخش میشوند که این از ویژگیهای کلیدی برای روف گاردن میباشد.
آویشن باغی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که برای روف گاردن مناسب میباشد. این گیاه برگهای کوچک و نیزهای شکلی دارد. این گیاه میتواند بهاندازه چند سانتیمتر رشد کند و همانند بومادران تحمل بالایی دارد. آویشن باغی، گیاهی مدیترانهای است که برای رشد به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد و تحمل خشکی و کمآبی برای آن ساده خواهد بود. این گیاه میتواند فضای لوکسی را بروی پشتبام ایجاد کند و البته بر اساس تقاضای آشپزخانه میتوان از این گیاه چید.
مرزنجوش وحشی که عموماً با نام پونه کوهی شناخته میشود، مانند آویشن یک گیاه بومی بوده که روی تپههای صخرهای رودخانهای از حوزه مدیترانه رشد میکند و میتواند عطر خاصی را به پشتبام خانهی شما بیاورد. این گیاه یک پوشش زمینی است که میتواند 10 تا 12 سانتیمتر رشد کند.
آویشن باغی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که برای روف گاردن مناسب میباشد. این گیاه برگهای کوچک و نیزهای شکلی دارد و میتواند بهاندازه چند سانتیمتر رشد کند.
سایر گونههای گیاهی قابلاستفاده برای Roof Garden
زغالاخته کرهای یک درخت کوچک است که بعضی از گونههای آن تا 9 متر رشد میکنند، بنابراین برای روف گاردن بسیار عالی میباشند. این درخت در بهار کوچک است اما گلهای زیبای سفید مایل به صورتی دارد که در تابستان به شاخ و برگهای سبز تبدیل میشوند. زیبایی خود را در فصل پاییز با برگهای قرمز و بنفش و میوه هایش ارائه میدهد.
یک درختچه برگدار که معمولا فندق زینتی نامیده میشود، در خود پیچیده شده و به نظر میرسد که به طرز عمیقی برای Roof Garden بسیار مناسب خواهد بود. شاخ و برگهای قلبی شکل این گیاه میتواند بهاندازه 3 متر بلند شود و در مناطقی با دمای 4 تا 8 درجه میتواند دوام بیاورد.
شاخ و برگ فانتزی و برگهای زرد و سبز، دو ویژگی بارز سرو پاکوتاه هینوکی است. هینوکی درختی کوتاه و زینتی است که همیشهسبز است و خیلی آهسته رشد میکند، ارتفاع آن زمانی که کاملاً بالغ شده است تا 90 سانتیمتر میرسد. این گیاه به مراقبت زیاد نیازی نخواهد داشت اما یک برنامه منظم برای آبیاری آن باید در نظر گرفته شود. حداقل دمای مورد تحمل هینوکی 12 درجه سانتیگراد است. این سرو پاکوتاه همیشهسبز میتواند در گوشههای روف گاردن قرار گیرد و یا با سایر گیاهان در گلدان ترکیب شود.
آستیلب گیاهی علفی و چندساله است که در هر شرایطی رشد میکند اما بهتر است در قسمتهایی از سقف که حالت نیمسایه دارد قرار بگیرد. برگهای این گیاه سبز رنگ و حالت دندانهای دارد و شکوفههای ارغوانی رنگ و مرجانی شکل آن نیمه تابستان ظاهر میشود. آستیلب به آبیاری زیاد نیاز دارد بنابراین اجازه ندهید که خاک آن خشک شود و بهتر است خاک آن همیشه مرطوب باقی بماند. این گیاه تا 50 سانتیمتر میتواند قد بکشد و در دمای بین -3 تا 21 درجه میتواند رشد کند.
برگهای پهن هوستا در نقاط سایهدار Roof Garden، زیبایی خیرهکنندهای را ایجاد میکند و یک روش فوقالعاده برای اضافه کردن برگهای زیبا به فضای روف گاردن میباشد. این گیاه تا 1 متر رشد میکند و اگر در مناطقی هستید که دمای هوا 3 تا 8 درجه است این گیاه یک انتخاب مناسب برای روف گاردن میباشد زیرا تحمل دمای -15 را دارد. برگهای آبی و سبز آن بسیار باشکوه بوده و بهاندازه کافی بزرگ هستند که میتوانند حتی در سبد گل نیز مورداستفاده قرار گیرند.
گیاه پوششی آجوگا پروانهها و پرندگان کوچک را بهسوی خود جذب میکنند و دمای هوا را تا -15 درجه میتواند تحمل کند. این گیاه به آبیاری متوسطی نیاز دارد و برای Roof Garden بسیار مناسب میباشد. گلهای آبی مایل به بنفش و برگهای برنزی رنگ آن، یک انتخاب عالی برای زیباتر کردن فضا خواهد بود.
گیاهان و درختچههای همیشهسبز مثل اسطوخودوس نیز میتوانند در روف گاردن های نیمه انبوه خودنمایی کنند. این گیاه بومی مدیترانهای که از خانواده نعنا است دارای عطروطعم مناسبی میباشد و میتواند شرایط آب و هوایی طوفانی و خشک را بهراحتی تحمل کند. شاخ و برگ زیبای آن به رنگ سبز تیره است که کرکهای فراوانی دارد و به همین دلیل خاکستری یا نقرهای دیده میشود. این درختچه معطر میتواند 30 تا 60 سانتیمتر رشد کند اما میتواند به ارتفاع 2 متر نیز برسد.
با افزایش ساختمانها و کمبود گونههای گیاهی در شهر، با مشکلات زیادی همچون جزیره گرمایی شهری و افزایش دما روبهرو هستیم لذا برای حل این مشکل باید به دنبال راهحل باشیم. اجرای روف گاردن بر پشتبامها یکی از راهحلهای موجود برای تنظیم دمای محیط میباشد. با توجه به اینکه فضای پشتبام با محدودیتهایی نظیر میزان تحمل سقف و شرایط آب و هوایی روبهرو است بنابراین نمیتوانیم هر نوع گیاهی را برای Roof Garden در نظر بگیریم. ساکولنت ها، انواع چمنها و برخی از درختچههای زینتی برای اجرای روف گاردن مناسب میباشند.
نظر دهید.